W średniowiecznym Konstantynopolu najważniejsze budynki to:
– Hagia Sophia (Kościół Mądrości Bożej) – najważniejsza świątynia w Cesarstwie Bizantyjskim, miejsce koronacji cesarzy,
– Złota Brama – główna brama wjazdowa do miasta,
– Forum Konstantyna – najstarszy plac w mieście,
– Wielki Pałac oraz Pałac Cesarski Blachara – siedziba cesarzy,
– Mury Teodozjusza – ogromne fortyfikacje chroniące Konstantynopol od strony lądu,
– Akwedukt Walensa – doprowadzał wodę do miasta,
– Hipodrom – miejsce rozrywki mieszkańców miasta,
– Galata – umocniona osada, broniąca dostępu do Konstantynopola od strony morza.
Budowle bizantyjskie
Budowle bizantyjskie są z definicji stare, ale studia nad architekturą bizantyjską są młode, zwłaszcza w porównaniu z sąsiednimi dziedzinami. Osiemnastowieczni dyletanci mogli przeglądać drukowane tomy przedstawiające greckie i rzymskie ruiny od Baalbek do Bath, od Paestum do Palmyry, od Splitu do Salonik. Natomiast sto lat później nawet taki entuzjasta jak John Ruskin wciąż nie wiedział nic o bizantyjskich budowlach poza Włochami. Zapaleni turyści upewnili się, że zobaczą Ayasofyę (Haghia Sophia), ale inne średniowieczne budowle Konstantynopola były mało dyskutowane poza pracami lokalnych antykwariuszy, te z prowincji były w zasadzie nieznane, z wyjątkiem mnichów i parafian, którzy codziennie oddawali się tam czci.
Liczne, czasem sprzeczne ze sobą ruchy końca XIX i początku XX wieku – modernizm, nacjonalizm, antyklasycyzm, estetyzm – pobudziły większą ciekawość co do długiego tysiąclecia między założeniem Konstantynopola przez Konstantyna Wielkiego (AD306-337) a jego zdobyciem przez Mehmeda Zdobywcę w XV wieku. Pierwszymi osobami, które uważnie badały poszczególne budowle bizantyjskie, byli prawdopodobnie zarówno architekci, jak i profesorowie. Na przykład w 1901 r. budowniczowie Arts and Crafts Robert Weir Schultz i Sidney Barnsley opublikowali piękne i drobiazgowe studium klasztoru św. Łukasza (Hosios Loukas) na zboczach góry Helikon, w pobliżu Delf.
