Można powiedzieć, że meczet pełni w środowisku muzułmańskim podobną funkcję, co kościół w społecznościach chrześcijańskich. Jednak jego rola jest bardziej złożona. Muzułmanie modlą się w meczecie, słuchają piątkowych kazań, zbierają i rozdzielają obowiązkową jałmużnę, uczestniczą w lekcjach religijnych i słuchają komentarzy do przesłania koranicznego. W czasie ramadanu meczet staje się wyjątkowy, gromadząc duże grupy muzułmanów na nocnej modlitwie i recytacji Koranu, zwłaszcza pod koniec postu.
Meczet odgrywa także wiele funkcji poza religijnymi. Służy jako miejsce spotkań i dyskusji, a także jako platforma do ogłaszania wyroków i fatw, czyli oficjalnych opinii prawników muzułmańskich. Jest również związany z życiem cyklicznym muzułmanina i jest często odwiedzany przy okazji obrzezania, zawierania małżeństwa, rozwiązywania sporu i modlitw pogrzebowych.
W codziennym życiu meczet jest dla wielu, zwłaszcza dla biednych, schronieniem. Jako instytucja jest istotnym elementem współczesnych ośrodków islamskich i odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu tożsamości muzułmańskiej społeczności.