Rozwój cywilizacji arabskiej jest ściśle związany z ekspansją Arabów i powstaniem ich imperium. Arabowie przejmowali i wzbogacali miejsca, gdzie istniały już rozwinięte kultury i tradycje (np. Egipt, Mezopotamia, część Europy, Afryka Północna). Zamiast niszczyć dorobek podbitych krajów, Arabowie wykorzystywali go dla własnych potrzeb i stali się pośrednikami między różnymi cywilizacjami, upowszechniając ich osiągnięcia.
W dziedzinie nauki Arabowie dokonali znaczących osiągnięć.
Astronomia
Astronomia w średniowieczu uległa znacznemu rozwojowi, za sprawą dokonań astronomów islamu oraz europejskich uczonych poszukujących lepszej wersji systemu Ptolemeusza, co ostatecznie przyczyniło się do powstania modelu heliocentrycznego Mikołaja Kopernika.
Uczeni islamu wnieśli duży wkład do astronomii sferycznej, co odzwierciedla się w terminologii arabskiej, takiej jak zenit, nadir i azymut. W krajach islamu istniały również wielkie obserwatoria astronomiczne z wyposażeniem i zespołem uczonych. Najbardziej znane z nich to obserwatoria w Maladze i Samarkandzie.
Niektórzy z najważniejszych astronomów to Abdal-Rahman al-Sufi, który dokonał krytycznej rewizji Almagestu w X wieku, Habib Ben Qurra, który przekształcił teorię Ptolemeusza w IX wieku, Muhammad al-Battani, który poprawił parametry modelu geocentrycznego i stworzył tablice astronomiczne, oraz Al-Zarqali, twórca toledańskich tablic astronomicznych.
Matematyka
Arabowie odgrywali kluczową rolę w rozwoju matematyki, tworząc nowe działy tej nauki, takie jak algebra i trygonometria. Chociaż nie wynaleźli cyfr arabskich, to oni je rozpropagowali na szeroką skalę. Wśród najbardziej znaczących matematyków wyróżnia się Al-Chwarzimiega.
Fizyka
W fizyce, arabscy uczeni zostawili znaczący ślad w dziedzinie optyki. Do ich najważniejszych osiągnięć należy badanie odbicia i załamania światła, a także powstawania tęczy, którego dokonał Ibn al Haytham.
Medycyna
W starożytności i średniowieczu, nauka arabska wniosła wiele ważnych i istotnych dokonań w dziedzinie medycyny. Znani medycy, tacy jak Rhazes, Avicenna i Ibn Al-Baitar, byli autorami wielu prac medycznych, z których wiele zostało uznane za klasyczne dzieła w tej dziedzinie. Oni także wprowadzili innowacje w leczeniu, takie jak specjalizacja szpitali w chorobach umysłowych, a także w produkcji leków i pachnideł. To właśnie oni zapoczątkowali rozwój przemysłu farmaceutycznego w świecie arabskim.
